W dniu 1 lipca 2020 r. wchodzą w życie zmiany kodeksu postępowania cywilnego, wprowadzające nowy rodzaj postępowań – Postępowania w sprawach własności intelektualnej. Na mocy nowelizacji wprowadzono definicję sprawy własności intelektualnej. Będą należały do nich sprawy o:
- ochronę praw autorskich i pokrewnych,
- ochronę praw własności przemysłowej,
- ochronę innych praw na dobrach niematerialnych.
Ponadto do spraw własności intelektualnej zakwalifikowane zostały sprawy o:
- zapobieganie i zwalczenie nieuczciwej konkurencji,
- ochronę dóbr osobistych w zakresie, w jakim dotyczą one wykorzystania dobra osobistego w celu indywidualizacji, reklamy lub promocji przedsiębiorcy, towarów lub usług,
- ochronę dóbr osobistych w związku z działalnością naukową i wynalazczą.
Zakresem kognicji wyspecjalizowanych sądów objęty będzie szeroki katalog spraw własności intelektualnej. Sądy własności intelektualnej będą rozpoznawać spory dotyczące praw własności przemysłowej czyli dotyczące wynalazków, wzorów użytkowych i przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych, topografii układów scalonych oraz praw autorskich i praw pokrewnych takich jak m.in. utwory literackie, architektoniczne, plastyczne, fotograficzne czy architektoniczne.
Pod pojęciem „ochrona innych praw na dobrach niematerialnych” również wymienionym jako jedna z kategorii spraw własności intelektualnej, będą mieścić się między innymi sprawy o ochronę prawa do firmy, czy o ochronę baz danych. Wskazać należy, że tak szerokie pojęcie zostało zastosowane nie bez powodu. Ustawodawca zakłada bowiem, że bez względu na kwalifikację i konstrukcję danego wytworu intelektualnego człowieka, sprawy te powinny być rozstrzygane w ramach powołanej w tym celu wyspecjalizowanej jednostki.
Warto zwrócić uwagę, że do spraw własności intelektualnej zostały zaliczone także wszystkie sprawy o zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji (naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa, używanie w obrocie konfuzyjnego oznaczenia przedsiębiorstwa czy produktu, naśladownictwo, wprowadzająca w błąd reklama itp.). Należy zwrócić uwagę, że niektóre delikty nieuczciwej konkurencji nie są ściśle związane z własnością intelektualną (np. rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji lub pobieranie innych niż marża handlowa opłat za przyjęcie towaru do sprzedaży), a jednak będą rozpoznawane przez nowo powstałe sądy. W środowisku prawniczym podnoszony jest postulat wprowadzenia właściwości przemiennej dla spraw nieuczciwej konkurencji niezwiązanych z własnością intelektualną[1].
Z kolei sprawy o ochronę dóbr osobistych zostały ograniczone do spraw dotyczących wykorzystania dobra osobistego w celu indywidualizacji, reklamy lub promocji przedsiębiorcy, towarów lub usług oraz związanych z działalnością naukową i wynalazczą. Pozostałe sprawy dotyczące dóbr osobistych będą rozpoznawane według dotychczas obowiązujących zasad. Powód, dla którego przekazano sądom własności intelektualnej orzekanie w tych konkretnych kategoriach spraw dóbr osobistych jest konsekwencją zaobserwowania tendencji komercjalizacji dóbr osobistych takich jak np. wizerunek. W dobie stale zachodzących przemian społecznych, gospodarczych i technologicznych nieodosobnione są przypadki zawierania umów na korzystanie z wizerunku. Choć ustawodawca nie sprecyzował konkretnie jakich dóbr osobistych dotyczy dana kategoria spraw, należy przewidywać, że do nowo powstałych sądów będą trafiać sprawy dotyczące ochrony wizerunku, nazwiska, dóbr osobistych twórców (twórczość naukowa i artystyczna), renomy lub dobrej sławy. W wymienionych sprawach sądy własności intelektualnej będą zawsze właściwe, niezależnie czy roszczenia powoda będą miały charakter majątkowy czy niemajątkowy.
Do rozpoznawania spraw własności intelektualnej wyłącznie właściwe będą wyspecjalizowane sądy, a postępowania będą się toczyć na podstawie regulacji zawartych w dziale Postępowanie w sprawach własności intelektualnej w KPC.
[1] Artykuł Rzeczpospolita z dnia 05.06.2020 r. https://www.rp.pl/Opinie/306059917-Pawel–Podrecki-Anna-Sokolowska-Lawniczak-Sady-ds-wlasnosci-intelektualnej-juz-od-1-lipca-2020.html
Brak komentarzy