własność przemysłowa

Swatch Group – szwajcarski producent zegarków – skutecznie zatrzymał próbę rejestracji znaku towarowego „iWatch” przez technologicznego potentata Apple. Swatch uznał bowiem, że oznaczenie to jest podobne do należącego do niego znaku towarowego „iSwatch”, który jest używany do oznaczania zegarków z ekranem dotykowym, które na rynek wprowadza również Apple. Dlatego też Swatch zgłosił sprzeciw wobec rejestracji znaku Apple w każdym kraju, w którym doszło do wniesienia zgłoszenia. We wrześniu 2016 r. sprzeciw został uwzględniony w Wielkiej Brytanii. Jednak w międzyczasie Apple, chcąc uniknąć dalszego wdawania się w spór, zmienił nazwę wprowadzanych na rynek zegarków na „Apple Watch”.

Swatch znany jest z tego, że dba o ochronę zarejestrowanych na swoją rzecz znaków towarowych. Wcześniejszy spór toczony był przez osiem lat (!) z belgijską spółką Ice-Watch. Wówczas Swatch stał na stanowisku, że firma tej spółki koliduje z należącym do Swatcha znakiem towarowym „iSwatch” oraz że istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że konsumenci będą mylić oznaczenie z nazwą „Ice-Swatch”. Spór finalnie zakończył się ugodą w styczniu 2014 roku.

O znaki towarowe spierają się jedni z największych w Polsce producentów wódek  – Stock Polska oraz CEDC. Podczas gdy Stock Polska około rok temu wprowadził na rynek wódkę pod marką „Saska”, CEDC uzyskała prawo ochronne na słowny znak towarowy „SASKA” z datą pierwszeństwa 21.09.2015 r. Dopiero w 17.11.2015 r. Stock Polska wystąpił z wnioskiem o rejestrację znaku „saska” (jednak konkurent okazał się szybszy).

W tych okolicznościach, CEDC uzyskało zabezpieczenie roszczeń o naruszenie praw do znaku towarowego „SASKA” w postaci zakazu sprzedaży produktów opatrzonych oznaczeniem „SASKA” na czas trwania postępowania, zaś w siedzibie Stock Polska stawił się komornik w celu wykonania postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia.

Walka pomiędzy konkurentami z wykorzystaniem praw własności intelektualnej w dzisiejszych czasach oczywiście nie może w żaden sposób dziwić, niemniej okoliczności sporu można uznać za intrygujące. Z jednej strony wprowadzono na rynek towar przed zgłoszeniem w Urzędzie Patentowym używanych dla towaru znaków towarowych (Stock Polska), z drugiej zaś mamy do czynienia ze zgłoszeniem znaku towarowego odpowiadającego oznaczeniu, które już wcześniej konkurencja wykorzystała do wprowadzenia na rynek tych samych towarów (CEDC).

W takich okolicznościach faktycznych rodzić się mogą pytania o przypadek złej wiary zgłaszającego – stanowiący negatywną przesłankę udzielania prawa ochronnego. Możliwe jest więc, iż zainicjowane zostanie postępowanie mające na celu unieważnienie wcześniejszego znaku towarowego.

Niewątpliwie więc spór pomiędzy potentatami branży alkoholowej stanowić może źródło praktycznych wskazówek w zakresie prowadzenia polityki zarządzania własnością intelektualną. Sprawa pokazuje bowiem istotność odpowiedniego przygotowania wprowadzenia marki na rynek jak również odpowiedniej oceny ryzyk prawnych związanych z planowaną rejestracją znaku towarowego.

W orzeczeniu w trybie prejudycjalnym z dnia 7 lipca 2016 r. (sygn. C-494/15) Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdził, że dzierżawca hal targowych, który poddzierżawia stanowiska handlowe indywidualnym podmiotom, może zostać zmuszony do spowodowania zaprzestania przez te podmioty naruszeń.

Spór toczy się pomiędzy spółkami sprzedającymi ekskluzywną odzież: Tommy Hilfiger Licensing LLC, Urban Trends Trading BV, Rado Ukren AG, Facton Kft., Lacoste SA oraz Burberry Ltd a spółką Delta Center a.s., dzierżawcą placu targowego „Prazska trznice” w Pradze. Podróbki towarów produkowanych przez wyżej wymienione spółki sprzedawane były na owym placu targowym. W związku z powyższym spółki wniosły do czeskiego sądu o nakazanie Delta Center a.s. zaprzestania wydzierżawiania stanowisk podmiotom oferującym podrobione towary, powołując się na przepisy dyrektywy w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej (2004/48/WE), która uprawnia posiadaczy znaków towarowych do wystąpienia na drogę sądową przeciwko pośrednikom, z których usług korzystają podmioty naruszające ich znaki towarowe.

Sądy I i II instancji oddaliły żądania wydania nakazu argumentując, że kupujący mieli świadomość, że towary są podrobione. Spółki wniosły więc kasację do Sądu Najwyższego, który zwrócił się do TSUE ze stosownym pytaniem prejudycjalnym.

TSUE w orzeczeniu stwierdził, że podmiot, który dzierżawi miejsca na placu targowym osobom trzecim, umożliwiając im w ten sposób sprzedaż podrobionych towarów, kwalifikowany powinien być jako „pośrednik” w rozumieniu dyrektywy w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej. Co za tym idzie, operator placu targowego może zostać zmuszony do spowodowania zaprzestania naruszeń znaku towarowego przez podmioty wydzierżawiające stanowiska oraz do podjęcia odpowiednich środków zapobiegających naruszeniom tych znaków towarowych w przyszłości.

Komentowany wyrok ma duże znaczenie biorąc pod uwagę skalę problemu, jakim jest handel podróbkami. Zdaniem Trybunału takie zakazy sądowe pełnią funkcję prewencyjną i dążą do wzrostu ochrony własności intelektualnej, przy czym nie mogą one ograniczać legalnego handlu, powinny być słuszne oraz proporcjonalne oraz nie generować nadmiernych kosztów.