1 lipca 2016 r. działalność rozpoczął Wyszehradzki Instytut Patentowy (WIP) obejmujący swoim zakresem państwa Grupy Wyszehradzkiej, tj. Polskę, Czechy, Słowację oraz Węgry. Dzięki tej instytucji dostęp do międzynarodowej procedury patentowej w ramach systemu regulowanego przez Układ o współpracy patentowej, administrowanego przez Światową Organizację Własności Intelektualnej (WIPO), będzie tańszy i łatwiejszy.
Układ o współpracy patentowej, zawarty w 1970 r., umożliwił tańszą i uproszczoną procedurę uzyskiwania patentów w państwach będących stronami Układu. Poprzez procedurę zgłoszenia, po wniesieniu jednej tylko opłaty, zgłaszający dostaje informację o szansach na uzyskanie patentu w innych krajach członkowskich Układu, w których zechce ubiegać się o ochronę patentową. Procedurę zgłoszenia przeprowadza Międzynarodowy Organ Poszukiwań oraz – fakultatywnie, na wniosek zgłaszającego – Międzynarodowy Organ Badań Wstępnych. Organy te sporządzają raporty, na podstawie których zgłaszający ocenia swoje szanse na uzyskanie patentu.
Traktat ustanawiający WIP podpisany został 26 lutego 2015 r. w Bratysławie. Jest to kolejny obszar, w którym państwa Grupy Wyszehradzkiej podejmują ścisłą współpracę (obok np. ekonomii czy energii). Celem jest pobudzenie innowacji i kreatywności oraz promocja wzrostu gospodarczego i konkurencyjności w Europie Środkowo-Wschodniej. Wyszehradzkiemu Instytutowi Patentowemu nadano status Międzynarodowego Organu Badań Wstępnych oraz Międzynarodowego Organu Poszukiwań.
Po rozpoczęciu działalności WIP podmioty polskie mogą złożyć międzynarodowe zgłoszenie patentowe w Urzędzie Patentowym RP w języku polskim. Do tej pory było to możliwe jedynie w przypadku złożenia go w Biurze Międzynarodowym WIPO (IB WIPO), z obowiązkiem dosłania tłumaczenia w ciągu jednego miesiąca. Natomiast zgłoszenia do Urzędu Patentowego RP oraz do Europejskiego Urzędu Patentowego (EUP) musiały być składane w języku angielskim, francuskim lub niemieckim.
Działania związane z międzynarodowym poszukiwaniem i międzynarodowym badaniem wstępnym będą podejmowane przez krajowe urzędy własności przemysłowej państw, co oznacza, że zgłaszający będą mogli komunikować się z Instytutem w języku ojczystym, a to – według szacunków – ma zmniejszyć koszty związane z rejestracją o ok. 25 % dla przedsiębiorców i ok. 37 % dla podmiotów indywidualnych. Zwrócić należy jednak uwagę, że zgłaszający ma obowiązek w ciągu 14 miesięcy dostarczyć tłumaczenie zgłoszenia na jeden z dziesięciu języków wskazanych w Regulaminie PCT.
WPI, po dokonaniu przez podmiot zgłoszenia, sporządza raporty i opinie wstępne dotyczące możliwości uzyskania patentu. Refundacja wynosi aż 40 %, zatem zgłaszający poprzez ten podmiot za sporządzenie sprawozdania zapłacą 1125 euro zamiast dotychczasowych 1875 euro. Z usług WIP, na określonych zasadach, korzystać będą mogły także podmioty z państw sąsiadujących.
Dzięki powyżej opisanym ułatwieniom działalność WPI może realnie wpłynąć na liczbę zgłoszeń patentowych podmiotów z Polski i innych państw Grupy Wyszehradzkiej – obecnie bowiem państwa te znajdują się na końcu listy pod względem liczby zgłoszeń w Europie.
