Stan faktyczny
Stowarzyszenie producentów szampana z Szampanii – Comite interprofessionnel du Vin de Champagne – wystąpiło do sądu w Niemczech z pozwem przeciwko niemieckiemu dyskontowi Aldi Sud, wnosząc o nakazanie pozwanemu zaprzestania sprzedaży sorbetów wprowadzanych do obrotu pod nazwą „Champagner Sorbet”. Produkt ten, będący w ofercie dyskontu od końca 2012 r., posiada w swoim składzie 12 % szampana. Zdaniem Stowarzyszenia sprzedaż sorbetu pod ww. nazwą stanowi naruszenie chronionej nazwy pochodzenia, tj. „Szampania”. Federalny Trybunał Sprawiedliwości w Niemczech, rozpatrujący spór w ostatniej instancji, wystąpił do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, aby ten dokonał wykładni przepisów unijnych dotyczących ochrony chronionej nazwy pochodzenia[1].
Wyrok TSUE
W ogłoszonym w dniu 20.12.2017 r. wyroku wydanym w sprawie o sygn. C-393/16, TSUE uznał, że „bezprawne wykorzystanie reputacji chronionej nazwy pochodzenia zakłada wykorzystanie tej nazwy w celu uzyskania niesłusznie korzyści z jej reputacji”. Zdaniem TSUE oznaczenie sorbetu poprzez użycie nazwy „Champagner Sorbet” wiąże się z czerpaniem korzyści z reputacji chronionej nazwy „Champagne”, która odbiorcom może kojarzyć się z jakością i prestiżem.
TSUE wskazał, że używanie nazwy „Chamagner Sorbet” nie czerpałoby korzyści niesłusznie, (a zatem nie wykorzystywało reputacji chronionej nazwy produktu Champagne w sposób bezprawny) wtedy, kiedy dany produkt miałby – jako podstawową cechę charakterystyczną – dominujący smak szampana. TSUE dodał przy tym, że ilość szampana w składzie produktu jest ważnym, lecz nie wystarczającym kryterium oceny.
W niniejszej sprawie TSUE uznał, że sorbet sprzedawany przez Aldi Sud nie posiada jako podstawowej cechy smaku charakterystycznego dla szampana, a zatem można stwierdzić, że nazwa „Champagner Sorbet”, która znajduje się na opakowaniu produktów, stanowi nieprawdziwe i wprowadzające w błąd oznaczenie, a zatem jej używanie jest bezprawne. Jednak do sądu krajowego należy ostateczna ocena, czy sytuacja ta ma miejsce na gruncie rozpatrywanej sprawy, uwzględniając zgromadzone dowody.
Chroniona nazwa pochodzenia i zakres jej ochrony
TSUE podkreślił również, że chroniona nazwa produktu podlega ochronie nie tylko wtedy, kiedy odnosi się do nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd oznaczeń, które mogą wywołać błędne skojarzenie co do pochodzenia danego produktu, lecz także względem nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd oznaczeń co do charakteru lub podstawowych cech charakterystycznych produktu. Jednak bezpośrednie wykorzystanie w nazwie danego produktu chronionej nazwy „Champagner” w celu sugerowania wprost związanej z nim jakości smakowej, nie jest sprzecznym z prawem przewłaszczeniem, naśladowaniem lub przywołaniem w rozumieniu przepisów prawa Unii odnośnie do ochrony chronionej nazwy produktu[2].
Obecnie wielu producentów stara się zachęcić konsumenta do zakupu swojego produktu poprzez odniesienie się do renomy chronionej nazwy produktu. Wyrok TSUE, który jest wiążący dla wszystkich sądów krajowych, rozstrzygających spory w podobnych sprawach, pomoże w ustaleniu, kiedy dochodzi do bezprawnego czerpania korzyści z reputacji chronionej nazwy produktu.
[1] Kwestia ta została uregulowana w Rozporządzeniu Rady (WE) nr 1234/2007 z dnia 22 października 2007 r. ustanawiającym wspólną organizację rynków rolnych oraz przepisy szczegółowe dotyczące niektórych produktów rolnych („rozporządzenie o jednolitej wspólnej organizacji rynku”) (Dz.U. 2007, L 299, s. 1) w brzmieniu zmienionym rozporządzeniem Rady (WE) nr 491/2009 z dnia 25 maja 2009 r. (Dz.U. 2009, L 154, s. 1) oraz rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiającym wspólną organizację rynków produktów rolnych oraz uchylającym rozporządzenie Rady (EWG) nr 922/72, (EWG) nr 234/79, (WE) nr 1037/2001 i (WE) nr 1234/2007 (Dz.U 2013, L 347, s. 671.
[2] Ibidem.