W dziale regulującym postępowania w sprawach własności intelektualnej wprowadzono dwa rodzaje powództw szczególnych – powództwo wzajemne oraz powództwo o ustalenie, że podjęte czynności nie naruszają określonego patentu, dodatkowego prawa ochronnego, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji.
A. Powództwo wzajemne
Powództwo wzajemne nie jest instytucją nową – możliwość wytoczenia takiego powództwa przewiduje art. 204 kodeksu postępowania cywilnego. Regulacje tam zawarte znajdą odpowiednie zastosowanie do powództw wzajemnych w sprawach własności intelektualnej.
W jakich sprawach można złożyć powództwo wzajemne?
Powództwo wzajemne jest dopuszczalne w sprawach o naruszenie prawa do znaku towarowego lub wzoru przemysłowego, jeśli obejmuje żądanie unieważnienia lub stwierdzenia wygaśnięcia prawa ochronnego na znak towarowy lub obejmuje żądanie unieważnienia prawa z rejestracji wzoru przemysłowego.
Wymogi formalne pozwu wzajemnego
Pozew wzajemny powinien spełniać wymogi przewidziane w art. 187 kodeksu postępowania cywilnego, a ponadto zawierać numer wpisu we właściwym rejestrze związanym z danym prawem ochronnym lub prawem z rejestracji. Do pozwu należy dołączyć wyciąg z właściwego rejestru znaków towarowych lub wzorów przemysłowych, chyba że taki dokument został dołączony do pozwu głównego. W pozwie wzajemnym należy również wskazać podstawę prawną unieważnienia lub stwierdzenia wygaśnięcia prawa. Co istotne, sąd jest związany wskazaną podstawą prawną.
Informacje od Prezesa Urzędu Patentowego RP
Po otrzymaniu pozwu wzajemnego, sąd zwraca się do Prezesa Urzędu Patentowego RP z żądaniem udzielenia informacji, czy przed Urzędem toczy się już sprawa o unieważnienie lub stwierdzenie wygaśnięcia danego prawa. Jeśli taka sprawa toczy się już przed Urzędem Patentowym RP, sąd zawiesza postępowanie do czasu prawomocnego rozpoznania sprawy przez Urząd. Sąd z urzędu zawiesza postępowanie również, gdy toczy się inne postępowanie cywilne obejmujące żądanie, którego dotyczy wytaczane powództwo.
Wpis w rejestrze Urzędu Patentowego RP
Sąd niezwłocznie przesyła Urzędowi Patentowemu RP odpis prawomocnego wyroku unieważniającego lub stwierdzającego wygaśnięcie prawa w celu dokonania wpisu do właściwego rejestru. Taki wyrok jest skuteczny również wobec osób trzecich.
Uzasadnienie wprowadzenia regulacji
Regulacje dotyczące powództwa wzajemnego zostały oparte na rozwiązaniach przewidzianych w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 2017/1001 z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie znaku towarowego Unii Europejskiej. Uzasadniając wprowadzenie analogicznych rozwiązań do krajowego postępowania w sprawach własności intelektualnej, ustawodawca miał na uwadze zachowanie spójności przepisów unijnych z krajowym systemem prawnym.
B. Powództwo o ustalenie
Powództwo o ustalenie również nie jest instytucją nową. Regulacje znajdujące się w art. 189 kodeksu postępowania cywilnego znajdują odpowiednie zastosowanie do postępowań z zakresu własności intelektualnej. Na podstawie tych przepisów powód może wystąpić z żądaniem ustalenia, że podjęte lub zamierzone przez niego czynności nie stanowią naruszenia patentu, dodatkowego prawa ochronnego, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji.
Kiedy powód ma interes prawny do wystąpienia z powództwem o ustalenie?
Ustawa precyzuje, że interes prawny w wystąpieniu z powództwem o ustalenie istnieje, gdy pozwany uznał za naruszenie patentu, dodatkowego prawa ochronnego, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji czynności, których dotyczy powództwo lub gdy nie potwierdził w należycie wyznaczonym przez powoda terminie, że czynności, których dotyczy powództwo, nie stanowią naruszenia patentu, dodatkowego prawa ochronnego, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji.
Kiedy termin został należycie wyznaczony?
Uznaje się, że termin został należycie wyznaczony, jeżeli:
- jego wyznaczenie nastąpiło w formie pisemnej;
- nie był krótszy niż dwa miesiące od dnia doręczenia uprawnionemu pisma;
- w treści pisma powód dokładnie oznaczył czynności, które zamierza podjąć i które mogą stanowić naruszenie patentu, dodatkowego prawa ochronnego, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji, wskazując, w jakim zakresie może nastąpić naruszenie, i wezwał uprawnionego do wyraźnego potwierdzenia, że nie stanowią one naruszenia.
Uzasadnienie wprowadzenia regulacji
Wskazane rozwiązanie ma zapobiec ponoszeniu częstokroć wysokich kosztów poprzedzających proces inwestycyjny, które mogą okazać się na późniejszym etapie bezużyteczne w sytuacji, gdy dana działalność naruszałaby określony patent, dodatkowe prawo ochronne, prawo ochronne lub prawa z rejestracji.
Zapraszamy do zapoznania się również z wcześniejszymi wpisami dotyczącymi nowelizacji KPC wprowadzającej przepisy o sprawach własności intelektualnej: 1) Sprawa z zakresu własności intelektualnej; 2) Powołanie wyspecjalizowanych sądów; 3) Zabezpieczenie środka dowodowego; 4) Wezwanie do udzielenia informacji; 5) Wyjawienie lub wydanie środka dowodowego; 5) Obowiązkowe zastępsto procesowe w sprawach IP.
